Het is zeker geen alledaags tafereel op het sportpark Panhuis dat het vlaggenschip van een betaald voetbal organisatie op bezoek komt. Maar komende woensdagavond is het weer eens zover. In het kader van de eerste ronde in de strijd om de TOTO KNVB beker mag G.V.V.V. gastheer zijn voor de oudste betaald voetbalclub die ons land rijk is, namelijk Sparta Rotterdam. Dus met recht hoog historisch bezoek.
Voetbalhoofdstad
Dat Rotterdam de voetbalhoofdstad is van ons land behoeft geen nader betoog, want geen enkele andere stad c.q. gemeente kan zeggen dat ze drie betaald voetbal organisaties binnen hun grenzen hebben. Daarvan is Feyenoord natuurlijk de bekendste en beroemdste vanwege de vele sportieve successen die zij in het verleden hebben behaald. Daar kunnen onze gasten Sparta, die samen met Feyenoord in de Eredivisie uitkomen, en die andere havenstad bewoner, Excelsior wat in de Keuken Kampioen Divisie speelt, niet aan tippen.
Maar Sparta kan op een gebied niet worden ingehaald door hun beide stadsgenoten en dat is de leeftijd van de club. Want zoals in de kop al aangegeven, is Sparta de oudste bvo in Nederland, de oprichtingsdatum is namelijk 1 april (geen grapje) 1888. Excelsior’s geboorte volgde in 1902 en Feyenoord zag in 1908 het levenslicht.
Sparta zette dus de voetbaltrend in Rotterdam, en zijn hoogstwaarschijnlijk, vooral in de beginjaren, een voorbeeld zijn geweest voor het nu veel groter gegroeide jongste broertje Feyenoord en het iets minder volwassen geworden middelste broertje Excelsior.
Naam en faam
Dat Sparta al spoedig na de geboorte naam en faam maakte, in het toen uitsluitend uit amateurs bestaande voetbal, blijkt uit het gegeven dat t/m 1956 maar liefst 46x een plaats in de top vijf werd behaald en die werd 10x bekroond met een kampioenschap.
Toen in het seizoen ’56-’57 officieel de Eredivisie ontstond en betaald voetbal onder auspiciën van KNVB haar intrede deed, waren de Kasteelheren direct vertegenwoordigd. Dat leverde onze gasten in 1959 het tot nu toe enige kampioenschap van Nederland op. Weinig zult u wellicht zeggen?
Maar als we dan aangeven dat 58 van die titels samen naar de traditionele top drie, Ajax (27), PSV (21) en Feyenoord (10) gingen en AZ die prijs tweemaal behaalde, dan blijven er nog maar vier over. En juist Sparta, DOS, DWS en FC Twente waren die winnaars en dat is toch behoorlijk uniek in de geschiedenis van het Nederlandse betaald voetbal.
Degradatie
Drie decennia lang was Sparta op dat allerhoogste niveau een belangrijke speler met veelal eindposities in het linkerrijtje en diverse keren ook meespelend in de top 5. Maar eind jaren tachtig van de vorige eeuw kwam de klad erin en moest menigmaal genoegen worden genomen met een positie in het rechterrijtje en somtijds met een plek net boven de gevaarlijk streep.
Het verdwijnen onder die streep kon uiteindelijk niet worden voorkomen in 2002, en dat nog wel onder leiding van voormalig voetbalicoon Frank Rijkaard, want toen degradeerde Sparta voor het eerst in haar betaald voetbal bestaan.
Heen en weer
Het duurde drie jaar voordat de traditierijke club uit de havenstad weer terug was. Mike Snoei, zelf speler geweest bij het vlaggenschip leidde als trainer de ploeg naar de tweede plek en dus moest via de nacompetitie de weg terug worden gevonden. Door een slechte start daarin moest Snoei het veld ruimen voor een ander clubicoon en tevens Oranjeklant, namelijk Adri ‘De Spijker’ van Tiggelen. Onder diens coachschap wonnen zijn pupillen de overige wedstrijden en mocht Sparta zich weer eredivisionist noemen. Het verblijf daarin duurde vijf jaar, maar toen ging het weer mis.
De ons bekende Frans Adelaar, die G.V.V.V. in 1997 aan de titel in de hoofdklasse had geholpen, was in 2009 de leidsman geworden. Directe degradatie werd ontlopen met een zestiende stek, maar de nacompetitie niet. Door de matige resultaten had Adelaar al in april 2010 zijn congé gekregen en werd opgevolgd door Aad de Mos. Maar ook deze gepokt en gemazelde trainer kon het tij niet keren en uitgerekend tegen stadsgenoot Excelsior dolf Sparta het onderspit, waardoor het ‘kleine broertje’ promoveerde en de Kasteelbewoners wederom een stapje terug moesten doen.
Het duurde zes jaar en zeven ‘versleten’ coaches, waaronder niet de minste namen zoals die van Jan Everse, Michel Vonk, Henk ten Cate en Gert Kruys, voordat Alex Pastoor de Spartanen in 2015 de zo gehoopte en gewenste promotie bezorgde. Maar weer ging het na twee jaar mis. Pastoor werd tussentijds opgevolgd door interim Dolf Roks voordat Dick Advocaat definitief het roer overnam. Helaas kon ook deze kleine generaal, en zelf ooit speler van Sparta, degradatie via de play-offs tegen FC Emmen niet voorkomen.
Terug van weggeweest
Er moest dus een nieuwe start worden gemaakt om het verloren gegane terrein terug te winnen. Opnieuw werd er een nieuwe trainer gehaald in de persoon van Henk Fraser, die net zoals vele voorgangers van hem, een Sparta verleden had als speler. Want Fraser, die als speler furore maakte bij FC Utrecht, Roda JC en natuurlijk Feyenoord, speelde vanaf zijn 16de vier jaar voor de Kasteelclub. Het werd een instant succes voor de in Paramaribo geboren Fraser. Kampioen worden lukte net niet want Sparta kon FC Twente niet bijbenen, maar de runner-up positie gaf kansen via de nacompetitie. Die werd met beide handen gepakt want TOP Oss en De Graafschap werden verslagen en daarmee was Sparta in 2019 weer terug van even weggeweest.
De afgelopen twee seizoenen was er geen enkel gevaar om weer terug te kukelen. Sterker nog, vorig seizoen was de achtste stek voldoende om mee te doen om de play-offs voor Europees voetbal. Dit was een brug te ver, want stadsgenoot Feyenoord was in een rechtstreekse confrontatie met 2-0 te sterk.
Vuurdoop
We hoeven er geen doekjes om te winden dat onze Rotterdamse gasten een beroerde start kenden in deze Eredivisie jaargang met een huidige plaats in de onderste regionen, en dat voelt niet heel lekker aan na twee prima seizoenen onder leiding van Henk Fraser. Alle G.V.V.V.-ers kunnen zich helaas ook prima verplaatsen in die gemoedstoestand, want ook hun eigen favorieten verkeren in die positie en eigenlijk zelfs nog wat slechter. Want waar de Fraser equipe nog zeven punten verzamelde uit tien duels, en ook in ieder geval al één overwinning achter haar naam heeft staan, moeten de Veense blauwhemden het doen met slechts één punt uit negen wedstrijden. Beide ploegen verkeren dus in de hoek waar de klappen vallen.
Bij de gastheren heeft dit geleid tot het uit eigen beweging opstappen van trainer Twisker die daardoor de weg vrij maakte voor een nieuwe leider. Die werd gevonden in de persoon van Gery Vink, die moet gaan proberen de blauwhemden uit het moeras te trekken. De vuurdoop van het ‘boertje uit de Betuwe’, zoals Vink zichzelf in de media omschreef, is er dus gelijk een tegen een op voorhand veel sterkere tegenstander. Want het verschil tussen de Eredivisie en de Jack’s League is normaliter een onoverbrugbare kloof.
Ieder nadeel heeft zijn voordeel
Dit nadeel heeft ook tevens weer een voordeel voor de kersverse coach en z’n manschappen, want ze kunnen geheel zonder hoge verwachtingen vrijuit proberen te spelen, want Sparta is de torenhoge favoriet en de druk ligt bij de pupillen van Henk Fraser die het klassenverschil moeten waarmaken.
Ook het cliché dat bekerwedstrijden tussen profs en goedwillende amateurs eenmalige gebeurtenissen zijn waarbij soms verrassingen niet uit te sluiten zijn gaat weer op. De beide kemphanen van komende woensdagavond zijn daarvan de levende voorbeelden.
Want bijna 10 jaar geleden, op 20 december 2011, flikte G.V.V.V. Sparta dat kunstje en dat ook nog wel op het Kasteel in Rotterdam. Nadat een maandje eerder toenmalig eredivisionist en stadgenoot van Sparta, Excelsior in eigen huis tot grote verrassing van iedereen in de eerste ronde om de ‘grote beker’ met 0-3 was verslagen beleefden alle blauwen opnieuw een geweldige avond in de havenstad.
Want in die nieuwe ronde waren ze gekoppeld aan Sparta. Door een zeer vroeg doelpunt van Simon Brouwer moesten de gastheren in de achtervolging. Het duurde ruim een uur voordat Sidney Schmeltz de gelijkmaker had gescoord. Tussendoor en nadien ontpopte goalie Johan Jansen zich tot de held van de avond door het stoppen van een strafschop van Jaime Bruinier en een aantal zeer puike reddingen. De 1-1 stond na negentig minuten nog steeds op het scorebord en dus kwam er een verlenging. Ook daarin hielden aanvoerder Michiel van der Valk c.s. stand en moest een penaltyreeks de beslissing brengen. G.V.V.V. miste niet en Donovan Slijngard namens de thuisploeg (nu spelend voor Noordwijk) zag zijn elfmetertrap gestopt worden door de uitblinkende Jansen. Waarmee een plaatst in de kwartfinale, het beste resultaat ooit in de clubgeschiedenis in de KNVB beker, werd veilig gesteld. De zeer eervolle uitschakeling daarna in Alkmaar tegen AZ (2-1) onderstreepte alleen maar het cupfighter gehalte van de Veense ploeg.
Vier direct betrokkenen op herhaling
Hoewel G.V.V.V. er in een paar recentere jaargangen nog wel eens slaagde om te stunten tegen een bvo, FC Dordrecht (1-0 in ’17-’18), Helmond Sport (2-1 in ’19-’20) en daarna de nipte uitschakeling tegen PSV 1-2 (na velenging) in diezelfde jaargang, is het natuurlijk heel reëel om dat als de uitzonderingen op de regel te zien. Dat kunnen we nog eens onderstrepen door de resultaten van alle tot nu toe gespeelde confrontaties tegen de betaalde broeders samen te vatten.
Vanaf halverwege de jaren tachtig tot nu toe waren er 24 ontmoetingen met bvo’s in de strijd om de ‘grote beker’.
Daarvan werden er drie gewonnen (Excelsior Rotterdam, FC Dordrecht en Helmond Sport), één gelijk gespeeld (Sparta Rotterdam), en dus gingen de overige 20 verloren, en vaak ook nog met overduidelijke cijfers. Het totale doelsaldo van 22 voor en 95 tegen zegt voldoende.
Op basis van deze parameters en ook nog het gegeven dat G.V.V.V. het tegen competitiegenoot Jong Sparta bijna altijd moeilijk heeft, dat bleek onlangs nog met een 0-3 nederlaag tegen de aanstormende talenten van de Kasteelheren, mag dan ook verwacht worden dat een stunt er deze keer niet inzit.
Al zullen Johan Jansen, captain Taoufik Adnane en Tom Oostinjen op het veld, samen met hun ploeggenoten, en Dennis van Meegdenburg als assistent van Vink langs kant, er alles aan gaan doen, om nog een keer zo’n geweldige avond te beleven als toen in Rotterdam. Want alle vier kwamen toen in actie.
We kunnen de ras optimisten onder de lezers van deze voorbeschouwing die de voornoemde prognose niet reëel en/of te negatief vinden wellicht toch een heel, heel klein beetje houvast bieden. Want een mede webredactielid appte toen de loting tegen Sparta Rotterdam bekend werd:
“Mooie loting want dit is een tegenstander waar ‘we’ nog nooit eerder tegen verloren hebben.”
En dat is in ieder geval tot komende woensdagavond 20.00 uur een waarheid als een koe.
Deze eerste ronde van de TOTO KNVB beker op 27 oktober begint om 20.00 uur op het sportpark Panhuis en zal onder leiding staan van Dhr. R.J.A. Gansner uit Zandvoort, die langs de lijn zal worden bijgestaan door Dhr. J.L. de Koning en Dhr. D. Reinshagen. Vierde official is Dhr. C. Mulder.
